Manim

مغز متفكر ترين انسانها را گلوله نادان ترين آدم ها مي شكافد
حق تحصیل به زبان مادری ، از اساسی ترین حقوق انسانی است


آذربايجان در جنگ جهانی اول يا فجايع جيلولوق

دکتر توحيد ملک زاده ديلمقانی
Tohidmelikzade@yahoo.com
روسها به بهانه عدم امنيت در تبريز تمام آذربايجان را به اشغال خود درآوردند

اوايل سال 1915 آذربايجان عرصه زورآزمايي قواي روس و عثماني بود. قواي عثماني به فرماندهي انورپاشا به نزديكيهاي آذربايجان آمد تا منطقه را از لوث وجود روسها پاك كند ولي در دي ماه 1294 شمسي ( اوايل سال 1915) يكصد هزارتن از سربازانش را در كوههاي الله اكبر ارضروم از دست داد و فاجعه مشهور ساري قميش به وقوع پيوست
در بهار 1295 شمسي به تدريج تمام منطقه به اشغال روسها درآمد و آخرين تلاش عثمانيها براي اخراج روسها از آذربايجان در نبرد ديلمان (ارديبهشت ماه) به ناكامي انجاميد
با ورود آشوريهاي عثماني كه در آذربايجان (جيلو) ناميده مي شوند به معادلات نظامي منطقه و اعلان جنگ رسمي به دولتشان عثماني , مقاومت جيلوها در برابر سپاه عثماني ديري نپاييد. اينان كه با پشتيباني قواي روس عليه عثماني قيام كرده بودند اينبار نيز دست به دامن آنها شده و به آذربايجان گريختند. دهها هزار مرد و زن و كودك جيلوها خسته و گرسنه از منطقه حكاري گريخته و به اورميه و سلماس آمدند
ورود اين قوم ناخوانده و گرسنه به آذربايجان آنهم در شرايط جنگ عالمگير براي آذربايجانيان سربار عظيمي شد ولي عليرغم اين, مردم آذربايجان علاوه بر فراهم كردن شرايط مساعد زيستي به آنان تمام نان و مسكن خودشان را با آنها تقسيم كردند ولي جيلوها جواب اين كمكها و نوع پروريها را با كشت و كشتار و خون و گلوله به خوبي پس دادند كه اسناد فراوان اين جنايات در متن كتاب آمده است
تا وقوع انقلاب اكتبر 1917 روسيه و خروج روسيه از جنگ جهاني و بالتبع از آذربايجان , روسها و جيلوها با همكاري هم در سوزاندن بازارها و كشتار مردم از هيچ گونه كوششي فروگذار نمي كردند پس از خروج روسها از آذربايجان ,متفقين با مسلح كردن جيلوها آنها را در قالب 6 گردان ( 4 گردان آشور 2 گردان ارمني ) با 4 آتشبار و 300 سوار و يك گروهان مسلسل با فرماندهي عالي افسران روسي و انگليسي و فرانسوي در مقابل آذربايجانيان و عثمانيان قرار دادند.
ارتش مسيحي با كشتار سه روزه مردم اورميه در 22 فوريه 1918 تسلط خويش بر غرب آذربايجان را اعلام كرد. مارشيمون رهبر روحاني و ملي جيلوها براي تقويت قواي سوار خود به نزد سيميتقو كه متفق انگليسي ها محسوب مي شد امد ولي وي در 16 مارس 1918 در كهنه شهر بدست سيميتقو كشته شد و دوباره كشتار مردم اورميه و ديلمان و كهنه شهر از سرگرفته شد. در طي چند ماه بيش از يكصد هزار آذربايجاني شهيد شدند
آندرانيك نيز با بيست و پنج هزار ارمني به خوي حمله كرد تا با اتصال به جيلوها و از آنجا انگليسي ها نقشه تاسيس ارمنستان بزرگ را عملي كند كه اين عمل با مجاهدتهاي آذربايجانيان در خوي و قواي عثماني نافرجام ماند.
با ورود قواي عثماني به آذربايجان ,با هدايت انگليسي ها دهها هزار ارمني و آشوري به جنوب درياچه اورميه و از آنجا همدان پايگاه انگليسي ها گريختند. انگليسي ها آنها را در اردوگاههايي در شمال بغداد جاي دادند.
مسيحيان آذربايجان پس از ماجراجويي هاي فراوان به دنبال عفو عمومي به اورميه و سلماس بازگشتند
تراژدي قتل عام آذربايجانيان در دو سوي ارس در اوايل قرن بيستم با به سلطنت رسيدن رضا خان و دشمني ديرينه وي با تركان آذربايجان در تاريكي سنگين فرو رفت و بجز چند كتاب تاريخ شهرها هيچ كتاب و نويسنده اي به اين موضوع مهم نپرداخت و نسل بعدي به كلي از فاجعه جيلولوق بي خبر گرديد
با عزيمت اينجانب به خارج براي ادامه تحصيل دكترا , با جستجوي فراوان, منابع خوبي هم از طرف جيلوها و ارمني ها و هم از طرف عثمانيها و روسها به دستم آمد كه شايد بسياري از محققين تاريخ دسترسي به آنها ندارند. بنابراين با توجه به اهميت مساله در تاريخ معاصر آذربايجان و براي اداي دين به همشهريان شهيد كه مظلومانه بر اثر ماجراجويي هاي عده اي جان خود را از دست دادند و عبرت به بازماندگان براي جلوگيري از تكرار حوادثي اين چنيني ,فصل جيلولوق در تاريخ سلماس را به اين امر مهم اختصاص دادم. اميد است همشهريان عزيز با مطالعه اين كتاب بيش از پيش به تاريخ منطقه پي ببرند
بير آه چكسم
بيزيم يــول صمدين يــولدور
روحي به دميد بر تنم، زنده نمود
ياد ايلر يامان ايلر
سوزلوق اونو بورودو
دلقكهايي همچون ماهي صفت
هفته نامه اورين خوي
بخدا امروزه دستایی در کاره
خلخال از مناطق قديمی و تاريخی آذربايجان است
The Other Face
AZERBAIJAN
Clandestine Radio Stations broadcasting to Azerbaijan
Radiopassioni
Azeri TV-Tower
Azerbaijan is situated on the western coast of the Caspian Sea
Azerbaijan Travel
آرزوی نقش بر آب
مباني دستور زبان توركي آذربايجاني
آنا يوردوم آذربايجان
دوست داشتن دليل و برهان نمي خواهد
تحقيقي در موسيقي سنتي آذربايجان

چيچکلر تئزليگينن سولورلار
جویبار کوچکی که جاری می شود از دل چشمه ای خرد
Amighi
Amighi-Clips
ورود به سایت آوای نکیسا
Gheseh
زنی که مهربانی گمشده‌اش را در میان فراموشی
Naghmeh-Music
7-Rooz
Iranclip
Crass
Bozzetto
ترانه های ناگفته
History of Georgia in Ottoman Times
Fuad Lahijov
فردين ترانه کبوتر
دانودبازار محانی موزیک. بازی. نرم افزار
عمرودیاب :: AMR DIAB
DVB2
رشید بهبودف
فرهنگ پارسی رشتی گیلکی Parsi
زندگينامه گـــــــــــوگــــــــــوش
روزتان نو- نوروزتان پيروز
SOZUMUZ
Forum
Tehroon20
navanama
SITESسايت هاي مربوط به ايران ايرانسکوپ
Shocolat
DoostYabi???
Photo-1???
Photo-2
Photo-3
SK-Photo
Photo-4
News
خدایا
ناگهان چه زود دیر میشود!!!
چه راننده های ناشیی تو خیابون ریخته...!!
میشه بگی زندگی رو تو یه کلمه تعریف کنی؟
Iranianpep
زندگی نگه دار پیاده میشم
Azerbaijan